Everything Is Illuminated gaat over een joodse Amerikaan die naar de roots van zijn grootvader zoekt in Oekraïne, die destijds tenauwernood kon ontsnappen aan de nazi’s. Het vormt tevens het regiedebuut van acteur (en jood) Liev Schreiber. Al snel ontpopt de film zich als een roadtrip vol met ietwat obligatoire cultuur-botsingen, maar het geheel is best genietbaar.
De film is gebaseerd op een boek en dat is hier en daar wel te merken. Niet alleen in positieve zin in de dialogen, maar ook in negatieve zin in het feit dat sommige scènes niet of nauwelijks uitgelegd worden. Er wordt nogal wat aan de interpretatie van de kijker overgelaten en dat is tot op zekere hoogte niet erg, maar hier wordt een grens gepasseerd.
Het is een film die qua humor doet denken aan de roadmovies Little Miss Sunshine en Sideways. Geen dijenkletsers maar licht absurde situaties met subtiele grapjes. Een voorbeeld hiervan is wanneer Jonathan door de Oekraïense Alex wordt opgepikt op het station en Alex een blaaskapel instrueert de Star Spangled Banner te spelen voor de Amerikaanse gast. Echt zo’n gniffelmomentje. De grapjes zijn een beetje van dat niveau. De andere humor komt van de vertaalfouten en bizarre woordkeuzes van Alex. Een soort Borat avant-la-lettre. Vanzelfsprekend is Alex een soort ‘wigger’ die houdt van de Amerikaanse culcuur zoals Michael Jackson, basketbal en breakdancing. Dat voelt nogal obligatoir aan.
Als compensatie is daar zijn opa, een norse oude man die geen Engels spreekt maar sowieso niet veel spreekt. Althans, niet over zijn gevoelens. Veel moeten we dan ook aflezen uit zijn blik en/of vochtige oogjes en dat wordt op een gegeven moment irritant. Ik houd niet van films waarbij mensen dingen lang voor zich houden. Informatie moet je delen. Het houdt het verhaal alleen maar op.
De film opent heerlijk met enkele grappige scènes die door Schreiber leuk gefilmd en gemonteerd zijn (bijvoorbeeld de vuistslag die Alex van zijn vader incasseert). Maar gaandeweg slaat de toon van de film om: uiteraard komt Jonathan, die onderzoek doet naar joden en nazi’s een aantal nare dingen aan de weet. En dan komt toch een beetje de moraal om de hoek zetten. Het was allemaal heel erg toen en daarom moeten onze traanbuizen maar weer eens open. Dat is niet een ontkenning van het feit dat WO2 verschrikkelijk was, maar wel een stuk kritiek aan het adres van de schrijver van deze film. Het voelt allemaal zo gekunsteld aan.
Meer te spreken ben ik dus over het regiedebuut van Schreiber: de film zit vol met originele camerastandpunten en andere visuele vondsten waardoor het heerlijk wegkijkt. Ik vind het altijd prachtig wanneer regisseurs méér doen dan een verhaal vertellen.
Elijah Wood, die wel nooit helemaal los zal komen van zijn Frodo imago, kan ik ondertussen beter verdragen omdat de Lord of de Rings films alweer wat dieper in het geheugen liggen. Hij doet wat hij moet doen: moeilijk kijken door een enorme jampotbril. Eugene Hutz kende ik niet maar hij doet het redelijk (zij het een wat makkelijke rol). Ster van de show is echter de karakterkop van de opa gespeeld door Boris Leskin. Hoewel ik het gesloten karakter van zijn personage zeer vervelend vond, valt niet te ontkennen dat hij zijn rol mooi neerzet.
Verder nog een eervolle vermelding voor de goed passende soundtrack – van typische oosteuropese vioolmuziek tot en met foute, drukke Oekraïense popmuziek.
3 sterren
0 reacties